Nowa książka fizyka Paula Davisa, Quantum Physics 2.0, jest ambitnym przeglądem przeszłości, teraźniejszości i przyszłości fizyki kwantowej. Chociaż Davies jest utalentowanym i entuzjastycznym pisarzem, książka czasami skłania się raczej ku spekulacjom niż rygorystycznej analizie, zwłaszcza gdy omawiane są zastosowania krótkoterminowe. Czyta się to naprawdę przyjemnie, jednak kosztem niuansów i wyważonej perspektywy.
Atrakcyjność i ograniczenia szumu kwantowego
Davis specjalizuje się w wyjaśnianiu złożonych pojęć kwantowych bez uciążliwych równań matematycznych. Obejmuje technologie kwantowe — informatykę, komunikację, czujniki — a także nowe dziedziny, takie jak biologia kwantowa i kosmologia. Książka jest zaskakująco przystępna nawet dla osób niezaznajomionych z tą dziedziną. Jednak entuzjazm Davisa czasami przesłania ważne szczegóły; Zamiast dowcipnych wyrażeń bardziej odpowiednie byłoby kilka dodatkowych odniesień do badań.
Głównym problemem nie jest niedokładność, ale przesada obecnych możliwości. Davis na przykład sugeruje, że komputery kwantowe będą w najbliższej przyszłości w stanie znacznie przyspieszyć modelowanie klimatu. Chociaż jest to teoretycznie możliwe, wielu informatyków i matematyków nie zgadza się, że jest to wykonalne w krótkim okresie. Podobnie przytacza twierdzenia producentów, że czujniki kwantowe mogą diagnozować schorzenia neurologiczne, takie jak epilepsja czy autyzm, bez wystarczającego krytycznego kontekstu.
Niebezpieczeństwa niezrównoważonego optymizmu
Największą słabością książki jest tendencja do przedstawiania twierdzeń spekulacyjnych jak najbliżej ustalonych prawd. Davis stwierdza: „Można śmiało powiedzieć, że ten, kto kontroluje fizykę kwantową 2.0, kontroluje świat”. Choć technologia kwantowa z pewnością stanowi serce wielu nowoczesnych urządzeń, utożsamianie dominacji w tej dziedzinie z globalną potęgą wydaje się przesadą.
To ważne, bo szum zniekształca zrozumienie społeczne. Szybkie tempo badań kwantowych utrudnia dotrzymanie kroku; nieaktualne przykłady i przesadne obietnice mogą wprowadzić w błąd czytelników niezaznajomionych z tą dziedziną. Davis dostrzega potencjał biologii kwantowej i przyszłej kwantowej teorii grawitacji, ale nie ogranicza tych możliwości realistycznymi harmonogramami i obecnymi ograniczeniami.
Cenne wprowadzenie, ale czytaj ostrożnie
Quantum Physics 2.0 to cenne wprowadzenie do świata fizyki kwantowej, szczególnie dla osób bez wykształcenia naukowego. Styl pisania Davisa sprawia, że tematyka jest wciągająca i przystępna. Czytelnicy powinni jednak podchodzić do twierdzeń spekulacyjnych ze sceptycyzmem, uznając, że ekscytacji technologią kwantową powinna zawsze towarzyszyć krytyczna analiza.
W swej istocie książka Davisa jest fascynującym spojrzeniem na potencjał fizyki kwantowej, ale aby ją w pełni docenić, wymagana jest spora dawka realizmu.
